Blossem is een unieke gebiedsontwikkeling in Breda, waarbij stedelijk wonen in het groen een belangrijk uitgangspunt is. Wonen in een parkomgeving vraagt om een sterk stedenbouwkundig plan. Architect Ruben Visser van het Amsterdamse bureau Studioninedots beantwoordt vijf vragen over de visie achter het ontwerp.

 

1. Wat maakt het stedenbouwkundig ontwerp van Blossem uniek?

“Allereerst de bestaande contouren van het voormalige, binnenstedelijke fabrieksterrein. De grenzen van het plan in relatie tot de omgeving zijn duidelijk gekaderd. In het eerste gebiedsperspectief van de gemeente was er sprake van een park en een woonwijk naast elkaar. Een vrij traditionele opzet. Toen we dat zagen, jeukten onze handen. Samen met landschapsarchitect Karres & Brands zijn we gaan onderzoeken hoe we iedereen ín het park konden laten wonen, in plaats van een paar mensen aan de rand van een park. Het hele project is nu een park geworden met daarin een aantal woongebouwen gepositioneerd. Stedelijk wonen in het groen is momenteel de holy grail bij binnenstedelijke gebiedsontwikkelingen. Het verschil is dat het in Blossem niet bij plannen blijft, maar dat we het daadwerkelijk gaan doen. En ook nog eens in een snel tempo. Dat is uniek, want we zien dit weinig in de Nederlandse stedenbouw.”

2. Heeft de historie van de plek nog een rol gespeeld?

“Jazeker. Door het grondwerk zijn nu op de locatie alle bestaande structuren van het fabrieksterrein verdwenen, maar in onze mindset zijn die structuren er nog steeds. De oude fabriek lag bijvoorbeeld wat schuin gedraaid in het gebied. De oriëntatie van de oude bebouwing wilden we behouden. Door de woongebouwen als losse blokken in het park te plaatsen én door ze dezelfde hoekverdraaiing te geven, creëren we telkens een andere beleving. De oude industriële oriëntatie was dus een cadeau. Ergens anders zou deze opzet vergezocht zijn, Hier klopt het.”

3. Hoe zien jullie de woongebouwen voor je, losstaand in het park?

“Voor de architectuur van de woongebouwen hebben we een beeldkwaliteitsplan opgesteld. Belangrijkste uitgangspunt is dat architecten rationele, heldere gebouwen ontwerpen die orthogonaal zijn. Niet te versierd, geen ornamentiek. We gaan voor alzijdige gebouwen in een park met een heldere structuur in vorm en gevel. We hebben de gebouwen als een soort dambord geconfigureerd tussen compacte ‘pocket parks’. Deze afwisseling zorgt in combinatie met het landschapsontwerp voor een natuurlijke overgang van privé- naar publieke ruimte met verschillende vormen van gebruik. Bewoners delen hun buitenruimte met een steeds ander getal mensen. Eerst privé op je eigen terras, dan in de tuin, in een parkje met buurtbewoners voor de deur en in een parkje om de hoek met andere Bredanaren. De overgang van stedelijke luwte naar publiek park verloopt organisch.”

4. Mensen hechten aan een auto voor deur, hoe combineer je dat met groen?

“In Blossem kom je niet in een standaard buurt te wonen. Je hebt hier een totaal andere belevingswaarde. Iedere dag komen bewoners via een groene route thuis. Ik denk dat mensen wel snappen wat daar de voordelen van zijn. Het wordt een gebied zonder straten en zonder auto’s. We zijn niet tegen de auto, maar de combinatie van een auto met een groene woonomgeving klopt niet. De auto is daar té bepalend voor. Vergroenen ten koste van de auto is dat een logische optie. Ieder woongebouw is bereikbaar voor laden en lossen, maar je voelt aan alles dat het geen permanente parkeerplek is. Mensen gaan de auto anders gebruiken. Blossem krijgt aan de Tuinzigtlaan een grote parkeerhub voor bewoners en bezoekers. Parkeren is dus geen probleem, de auto staat alleen een stukje verder. Maar goed, bewoners krijgen er een hele groene omgeving voor terug!”

5. Waar ben je het meest trots op?

“Toch wel op de eigenheid van de plek. Dat hebben we er goed in weten te houden. Er zitten veel innovatieve oplossingen in: een échte groene beleving in de stad, een gezonde leefomgeving, een klimaatbestendig project en een autoluwe wijk. Waar vroeger een schoorsteen naast een grote hal stond of een ketelhuis, zo staan er straks op verschillende schaalniveaus woongebouwen naast elkaar. De menselijke maat maakt het verrassend. De gebouwen zijn heel belangrijk, maar we hebben ontzettend veel tijd besteed aan de landschappelijke kwaliteiten van het park. Ik denk dat we met Blossem een uniek voorbeeldproject gaan realiseren, waar veel belangstelling voor zal zijn."